Apabila British berjaya menakluki Benua Kecil India, mereka masih menghadapi tentangan daripada masyarakat tempatan dek kerana kezaliman dan penindasan yang telah dilakukan oleh pemerintah British. Umat Islām juga tidak terkecuali daripada melakukan penentangan ini kerana penjajahan British di Benua Kecil India bukan sahaja menzalimi masyarakat tempatan dengan bertindak menguasai politik dan ekonomi tetapi matlamat mereka juga ialah menyebarkan ajaran Kristian di seluruh Benua Kecil India.
British telah mendatangkan paderi-paderi yang telah dilatih khas dalam misi ini yang diketuai oleh seorang paderi hebat bernama Karl Gottlieb Pfander yang dikenali sebagai seorang pakar dalam memurtadkan umat Islām. Beliau merupakan ahli kepada satu pertubuhan Basel Mission iaitu satu pertubuhan pendakyah Kristian dunia. Pertubuhan inilah yang bertanggungjawab membantu misi kemurtadan umat Islām di seluruh dunia dan tidak terkecuali berada dalam sasaran mereka ialah Umat Islām di Benua Kecil India. Pfander juga telah mengarang sebuah buku bertajuk Mizan al-Haq iaitu sebuah buku yang sarat dengan propaganda terhadap Islām.
Paderi-paderi ini telah dilatih untuk menguasai bahasa Urdu,ʿArab dan Parsi. British juga telah memberikan dana supaya projek terjemahan Bible dilakukan dalam 3 bahasa utama pertuturan masyarakat Islām di Benua Kecil India kerana mereka beranggapan adalah lebih mudah untuk usaha memurtadkan Umat Islām dapat dilakukan. Orang Islām yang miskin telah menjadi sasaran paderi-paderi ini, mereka telah mendatangi golongan miskin ini dengan menawarkan bantuan kewangan dengan syarat mesti menjadi seorang Kristian. Usaha-usaha paderi ini telah berjaya, sedikit sebanyak ada dalam kalangan Umat Islām yang telah terumpan dengan tawaran paderi-paderi ini. Ada juga Umat Islām yang telah ditawarkan bekerja dengan British dan dijanjikan jawatan tinggi dalam kerajaan British sekiranya mereka menjadi seorang Kristian.
Masyarakat Islām telah melihat situasi ini dengan perasan sedih dan marah, sudahlah kedatangan British telah merampas kekuasaan politik mereka, sekarang British telah mencampuri urusan keagamaan mereka. Perbuatan British ini telah menaikan kemarahan Umat Islām. ʿUlamā-ʿulamā Islām telah berkumpul dan berbincang bagaimanakah cara untuk mengatasi ancaman ini. Maka hasil daripada perbincangan itu telah menatijahkan kepada dua usaha penentangan. Satu golongan telah bangun dan meniupkan semangat jīhād dalam kalangan Umāt Islām manakala satu golongan lagi telah memilih pendekatan diplomasi iaitu dengan cara melawan dakyah dan doktrin paderi-paderi Kristian dengan hujah-hujah ʿilmiah.
Antara yang memilih pendekatan diplomasi ini ialah seorang ʿulamā yang hebat iaitu Maulānā Rahmatullāh al-Kairānawī rah yang berasal dari perkampungan Kairāna, dalam daerah Muzaffarnagar,UP, India. Beliau juga telah dibantu oleh seorang pemuda bernama Muhammad Wazīr Khān rah. Muhammad Wazīr Khān rah merupakan seorang pemuda yang mendapat pendidikan di London dalam bidang perubatan. Ketika berada di London, beliau telah berpeluang untuk untuk memasuki kelas pengajian Bible dan Taurat yang telah diajar oleh beberapa tokoh orientalis terkenal Barat.
Satu hari, mereka berdua (Maulānā Rahmatullāh rah dan Muhammad Wazīr rah) telah mendapat berita bahawa paderi-paderi Kristian telah mula menjalankan aktiviti penyebaran ajaran Kristian dalam kalangan masyarakat Islām di Agra, UP yang diketuai sendiri oleh Karl Gottlieb Pfander. Pfander telah membuat cabaran di hadapan khalayak umum di Agra supaya diadakan satu perdebatan mengenai perbandingan ajaran Krisitian dan Islām. Beliau telah mencabar ʿulamā-ʿulamā Islām untuk berdebatnya. Tujuannya hanya satu, jika kemenangan hujah diperolehinya, maka dengan mudah beliau untuk memurtadkan Umat Islām yang menyaksikan perdebatan tersebut. Maulānā Rahmatullāh rah telah mengambil tanggungjawab untuk berdebat dengan beliau sambil dibantu oleh Muhammad Wazīr rah manakala Pfander pula telah dibantu oleh seorang paderi yang diutuskan oleh British ke kawasan Asia Tengah bernama Thomas Valpy French.
Perdebatan telah berlangsung pada 10 dan 11 April tahun 1854M di dewan Gereja di Agra dan dengan disaksikan oleh ramai orang. Turut menyaksikan perdebatan ini ialah pegawai-pegawai tertinggi British di Benua Kecil India yang beranggapan bahawa Pfander akan memenangi hujah ke atas Maulānā Rahmatullāh rah. Ketika berlangsungnya perdebatan dengan masing-masing telah menghujahi antara satu sama yang lain. Akhirnya perdebatan ini telah mendapat kemenangan di pihak Umat Islām di mana Maulānā Rahmatullāh rah telah berjaya mematahkan segala hujah-hujah yang telah dikemukakan oleh Pfander. Pfander telah mendapat malu dan sebaik sahaja selesai perdebatan, beliau telah membuat persiapan untuk melarikan diri.
Dengan kemenangan ini, Maulānā Rahmatullāh rah telah berjaya menyelamatkan Umat Islām dari pintu kemurtadan. Rahsia kemenangan Maulānā Rahmatullāh rah ini ialah kerana usaha yang gigih iaitu beliau sendiri telah melakukan kajian terhadap kitab-kitab Bible. Jumlah kitab Bible yang dirujuk oleh beliau ialah sebanyak 32 jilid besar iaitu 18 jilid dalam Bahasa ʿArab, 8 jilid dalam Bahasa Parsi dan 6 jilid dalam Bahasa Urdu. Kajian beliau ini telah mengagumkan penganut Kristian sendiri kerana versi-versi kitab Bible yang diguna dan dirujuk oleh Maulānā Rahmatullāh rah telah digunakan oleh mereka sendiri.
Maulānā Rahmatullāh rah telah menyaksikan kemuncakan kezaliman yang telah dilakukan oleh penjajah British terhadap sesiapa yang menentang mereka. Antara yang menjadi sasaran British ialah para ʿulamā dan para pemimpin Umat Islām. Maulānā Rahmatullāh rah telah mengambil keputusan untuk berhijrah ke Kota Mekkah melalui pelabuhan di Mumbai, seterusnya mendarat di Mukhā,Yaman dan dari Mukhā, Yaman, beliau berjalan kaki ke Kota Mekkah. Perjalanan beliau ini mengambil masa dua tahun.
Ketika berada di Kota Mekkah, beliau telah dilantik oleh sebagai pengajar di Masjid al-Haram oleh Syaikh Ahmad Zaini al-Dahlān rah yang juga merupakan seorang ʿulamā yang begitu disegani di Kota Mekkah. Kecintaan dan kerinduan Maulānā Rahmatullāh rah terhadap tanah airnya begitu mendalam, jika bukan kerana kezaliman British, beliau tidak akan meninggalkan tanah airnya. Kecintaan dan kerinduan beliau sedikit terubat apabila berjumpa dengan kumpulan minoriti Umat Islām dari Benua Kecil India di Kota Mekkah. Beliau telah mengumpulkan kumpulan minoriti ini dan mencadangkan untuk diasaskan sebuah pusat pengajian agama khusus untuk mereka. Pusat pengajian ini telah diasaskan pada tahun 1874M berkat hasil cetusan idea oleh Maulānā Rahmatullāh rah dan beberapa sumbangan kecil oleh kumpulan minoriti tersebut.
Penyumbang terbesar kepada pusat pengajian ini ialah seorang wanita yang berasal dari Calcutta bernama Saulā al-Nisaʿ. Pusat pengajian ini kemudian telah dinamakan dengan nama wanita ini demi mengenangkan jasa dan sumbangan beliau ketika diawal pengasasanya. Alhamdulillāh, pusat pengajian Saulā al-Nisaʿ atau lebih dikenali sebagai Madrasah al-Saulātīyah kekal berdiri walaupun tempatnya sering berpindah ekoran menerima tempias projek pembesaran Masjid al-Haram. Institusi pengajian ini telah berjaya melahirkan ʿalim ʿulamā dari seluruh dunia dan telah berjasa besar kepada sistem pengajian Islām. Antara alumni madrasah ini ialah al-Muhaddīth Syaikh Hasan al-Masyath rah, Musnid al-Dunya Syaikh Muhammad Yasin al-Fadanī rah dan ramai lagi. Semoga Allāh merahmati Maulānā Rahmatullāh rah atas jasa dan sumbangan beliau terhadap Umat Islām.
Nota Kaki
[1]. Ms.Neelam Rani, Muslim Attitudes Towards British Raj (1820-1920 A.D) : A Study Of Long-Term Trends In Muslim Politics, Maharshi Dayanand University Publishing, Rohtak, Haryana, 2014, hlm 76-78
[2]. Muhammad Ahmad Muhammad Abd al-Qadir Khalil Malkawi, Izhar al-Haq, Dar al-Hadis, Mesir, jilid 1-4, hlm 31-48
[3]. Ann Avril Powell, Maulana Rahmat Allah Kairanawi and Muslim-Christian Controversy in India in the Mid-19th Century, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland, 1976, hlm 42-63
British telah mendatangkan paderi-paderi yang telah dilatih khas dalam misi ini yang diketuai oleh seorang paderi hebat bernama Karl Gottlieb Pfander yang dikenali sebagai seorang pakar dalam memurtadkan umat Islām. Beliau merupakan ahli kepada satu pertubuhan Basel Mission iaitu satu pertubuhan pendakyah Kristian dunia. Pertubuhan inilah yang bertanggungjawab membantu misi kemurtadan umat Islām di seluruh dunia dan tidak terkecuali berada dalam sasaran mereka ialah Umat Islām di Benua Kecil India. Pfander juga telah mengarang sebuah buku bertajuk Mizan al-Haq iaitu sebuah buku yang sarat dengan propaganda terhadap Islām.
Paderi-paderi ini telah dilatih untuk menguasai bahasa Urdu,ʿArab dan Parsi. British juga telah memberikan dana supaya projek terjemahan Bible dilakukan dalam 3 bahasa utama pertuturan masyarakat Islām di Benua Kecil India kerana mereka beranggapan adalah lebih mudah untuk usaha memurtadkan Umat Islām dapat dilakukan. Orang Islām yang miskin telah menjadi sasaran paderi-paderi ini, mereka telah mendatangi golongan miskin ini dengan menawarkan bantuan kewangan dengan syarat mesti menjadi seorang Kristian. Usaha-usaha paderi ini telah berjaya, sedikit sebanyak ada dalam kalangan Umat Islām yang telah terumpan dengan tawaran paderi-paderi ini. Ada juga Umat Islām yang telah ditawarkan bekerja dengan British dan dijanjikan jawatan tinggi dalam kerajaan British sekiranya mereka menjadi seorang Kristian.
Masyarakat Islām telah melihat situasi ini dengan perasan sedih dan marah, sudahlah kedatangan British telah merampas kekuasaan politik mereka, sekarang British telah mencampuri urusan keagamaan mereka. Perbuatan British ini telah menaikan kemarahan Umat Islām. ʿUlamā-ʿulamā Islām telah berkumpul dan berbincang bagaimanakah cara untuk mengatasi ancaman ini. Maka hasil daripada perbincangan itu telah menatijahkan kepada dua usaha penentangan. Satu golongan telah bangun dan meniupkan semangat jīhād dalam kalangan Umāt Islām manakala satu golongan lagi telah memilih pendekatan diplomasi iaitu dengan cara melawan dakyah dan doktrin paderi-paderi Kristian dengan hujah-hujah ʿilmiah.
Antara yang memilih pendekatan diplomasi ini ialah seorang ʿulamā yang hebat iaitu Maulānā Rahmatullāh al-Kairānawī rah yang berasal dari perkampungan Kairāna, dalam daerah Muzaffarnagar,UP, India. Beliau juga telah dibantu oleh seorang pemuda bernama Muhammad Wazīr Khān rah. Muhammad Wazīr Khān rah merupakan seorang pemuda yang mendapat pendidikan di London dalam bidang perubatan. Ketika berada di London, beliau telah berpeluang untuk untuk memasuki kelas pengajian Bible dan Taurat yang telah diajar oleh beberapa tokoh orientalis terkenal Barat.
Satu hari, mereka berdua (Maulānā Rahmatullāh rah dan Muhammad Wazīr rah) telah mendapat berita bahawa paderi-paderi Kristian telah mula menjalankan aktiviti penyebaran ajaran Kristian dalam kalangan masyarakat Islām di Agra, UP yang diketuai sendiri oleh Karl Gottlieb Pfander. Pfander telah membuat cabaran di hadapan khalayak umum di Agra supaya diadakan satu perdebatan mengenai perbandingan ajaran Krisitian dan Islām. Beliau telah mencabar ʿulamā-ʿulamā Islām untuk berdebatnya. Tujuannya hanya satu, jika kemenangan hujah diperolehinya, maka dengan mudah beliau untuk memurtadkan Umat Islām yang menyaksikan perdebatan tersebut. Maulānā Rahmatullāh rah telah mengambil tanggungjawab untuk berdebat dengan beliau sambil dibantu oleh Muhammad Wazīr rah manakala Pfander pula telah dibantu oleh seorang paderi yang diutuskan oleh British ke kawasan Asia Tengah bernama Thomas Valpy French.
Buku “The Mohammedan Controversy” ini telah dikarang oleh seorang orientalis Barat terkenal iaitu Sir William Muir. Dalam buku ini beliau telah memasukan peristiwa perdebatan antara Maulānā Rahmatullāh dan Pfander kerana beliau sendiri telah hadir menyaksikan perdebatan tersebut.
Perdebatan telah berlangsung pada 10 dan 11 April tahun 1854M di dewan Gereja di Agra dan dengan disaksikan oleh ramai orang. Turut menyaksikan perdebatan ini ialah pegawai-pegawai tertinggi British di Benua Kecil India yang beranggapan bahawa Pfander akan memenangi hujah ke atas Maulānā Rahmatullāh rah. Ketika berlangsungnya perdebatan dengan masing-masing telah menghujahi antara satu sama yang lain. Akhirnya perdebatan ini telah mendapat kemenangan di pihak Umat Islām di mana Maulānā Rahmatullāh rah telah berjaya mematahkan segala hujah-hujah yang telah dikemukakan oleh Pfander. Pfander telah mendapat malu dan sebaik sahaja selesai perdebatan, beliau telah membuat persiapan untuk melarikan diri.
Dengan kemenangan ini, Maulānā Rahmatullāh rah telah berjaya menyelamatkan Umat Islām dari pintu kemurtadan. Rahsia kemenangan Maulānā Rahmatullāh rah ini ialah kerana usaha yang gigih iaitu beliau sendiri telah melakukan kajian terhadap kitab-kitab Bible. Jumlah kitab Bible yang dirujuk oleh beliau ialah sebanyak 32 jilid besar iaitu 18 jilid dalam Bahasa ʿArab, 8 jilid dalam Bahasa Parsi dan 6 jilid dalam Bahasa Urdu. Kajian beliau ini telah mengagumkan penganut Kristian sendiri kerana versi-versi kitab Bible yang diguna dan dirujuk oleh Maulānā Rahmatullāh rah telah digunakan oleh mereka sendiri.
Maulānā Rahmatullāh rah telah menyaksikan kemuncakan kezaliman yang telah dilakukan oleh penjajah British terhadap sesiapa yang menentang mereka. Antara yang menjadi sasaran British ialah para ʿulamā dan para pemimpin Umat Islām. Maulānā Rahmatullāh rah telah mengambil keputusan untuk berhijrah ke Kota Mekkah melalui pelabuhan di Mumbai, seterusnya mendarat di Mukhā,Yaman dan dari Mukhā, Yaman, beliau berjalan kaki ke Kota Mekkah. Perjalanan beliau ini mengambil masa dua tahun.
Ketika berada di Kota Mekkah, beliau telah dilantik oleh sebagai pengajar di Masjid al-Haram oleh Syaikh Ahmad Zaini al-Dahlān rah yang juga merupakan seorang ʿulamā yang begitu disegani di Kota Mekkah. Kecintaan dan kerinduan Maulānā Rahmatullāh rah terhadap tanah airnya begitu mendalam, jika bukan kerana kezaliman British, beliau tidak akan meninggalkan tanah airnya. Kecintaan dan kerinduan beliau sedikit terubat apabila berjumpa dengan kumpulan minoriti Umat Islām dari Benua Kecil India di Kota Mekkah. Beliau telah mengumpulkan kumpulan minoriti ini dan mencadangkan untuk diasaskan sebuah pusat pengajian agama khusus untuk mereka. Pusat pengajian ini telah diasaskan pada tahun 1874M berkat hasil cetusan idea oleh Maulānā Rahmatullāh rah dan beberapa sumbangan kecil oleh kumpulan minoriti tersebut.
Madrasah Saulātīyah, di Kota Mekkah
Penyumbang terbesar kepada pusat pengajian ini ialah seorang wanita yang berasal dari Calcutta bernama Saulā al-Nisaʿ. Pusat pengajian ini kemudian telah dinamakan dengan nama wanita ini demi mengenangkan jasa dan sumbangan beliau ketika diawal pengasasanya. Alhamdulillāh, pusat pengajian Saulā al-Nisaʿ atau lebih dikenali sebagai Madrasah al-Saulātīyah kekal berdiri walaupun tempatnya sering berpindah ekoran menerima tempias projek pembesaran Masjid al-Haram. Institusi pengajian ini telah berjaya melahirkan ʿalim ʿulamā dari seluruh dunia dan telah berjasa besar kepada sistem pengajian Islām. Antara alumni madrasah ini ialah al-Muhaddīth Syaikh Hasan al-Masyath rah, Musnid al-Dunya Syaikh Muhammad Yasin al-Fadanī rah dan ramai lagi. Semoga Allāh merahmati Maulānā Rahmatullāh rah atas jasa dan sumbangan beliau terhadap Umat Islām.
Nota Kaki
[1]. Ms.Neelam Rani, Muslim Attitudes Towards British Raj (1820-1920 A.D) : A Study Of Long-Term Trends In Muslim Politics, Maharshi Dayanand University Publishing, Rohtak, Haryana, 2014, hlm 76-78
[2]. Muhammad Ahmad Muhammad Abd al-Qadir Khalil Malkawi, Izhar al-Haq, Dar al-Hadis, Mesir, jilid 1-4, hlm 31-48
[3]. Ann Avril Powell, Maulana Rahmat Allah Kairanawi and Muslim-Christian Controversy in India in the Mid-19th Century, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland, 1976, hlm 42-63
