Fadhilat Amal dan Manhaj Syeikh Zakaria rah

                                  Hadapan pintu utama Mazahirul Ulum,Shahharanpur,India.

Kitab Fadhail Amal merupakan sebuah kitab yang masyur pembacaanya hampir di seluruh dunia.Kitab ini dikarang oleh” rais al-muhaddithin allamah Muhammad Zakaria al-Kandahlawi rah.Beliau adalah salah seorang daripada tenaga pengajar hadith di Madrasah Mazahir Ulum Saharanpur,India.Kitab ini ditulis dalam bahasa Urdu dan telah diterjemahkan ke dalam pelbagai bahasa iaitu bahasa Inggeris, Melayu, Arab, Francis, dan lain-lain bahasa.

Kitab ini mempunyai kontroverisnya yang tersendiri dengan kritikan daripada mereka yang syadid dalam bidang hadis serta yang jahil dalam bidang hadis walaupun dengan asbab kitab ini telah banyak hati-hati yang mati dan malas dari mentaati perintah Allah s.w.t dapat dihidupkan kembali dan menjalankan perintah Allah s.w.t serta menyeru umat Islam kepada amalan agama dengan ilmu, iman dan amal yang betul mengikut jalan yang ditunjuk ajar oleh Nabi saw.

Selain daripada itu dalam bahagian fadilat solat terdapat hadis yang hanya disebutkan terjemahan hadis tidak dinyatakan matan hadis dalam bahasa arab dan hadis yang dinyatakan matan hadis dalam bahasa arab.Penulis buku ini telah mengunakan 84 buah kitab rujukan dalam menghasilkan buku ini.Kalau diteliti jenis-jenis kitab ini boleh dibahagikan kepada tiga kategori iaitu kitab  sumber rujukan asli yang bermaksud kitab-kitab hadis yang mana penulis kitab tersebut menyertakan sekali sanadnya dalam penulisan kitab yang ditulisnya tak kira dari apa jua tajuk iaitu hadis, ^caqidah, tafsir, fiqh dan usulnya atau tarikh  seperti kitab Kutub al-Sittah, Musnad Ahmad dan yang lain.  Kitab sumber rujukan syibh (menyerupai) asli yang bermaksud penulis kitab ini mengambil hadis-hadis daripada kitab rujukan sumber asli dengan menyertakan sekali sanadnya seperti Kanzul Ummal oleh ^cAllamah Ali Burhan Puri.  Kitab sumber rujukan ghair asliyah yang bermaksud penulis kitab ini menulis hadis-hadis yang diambil dari sumber asli tanpa menulis sanad mereka seperti kitabTanbih al-Ghafilin yang dikarang oleh Syeikh Abu Laith Samarqandi.

Setiap penulis makalah dan buku mempunyai manhaj dan metode tersendiri dalam menulis karyanya.Perkara ini sangat penting diketahui sebelum membaca dan membuat tanggapan terhadap penulisanya.Dalam buku yang masyhur ini penulis mengunakan kaedah yang longgar dan tidak ketat dalam memasukan cerita dan kisah yang boleh di ambilkan tauladan dan beliau sendiri mengakuinya bukan hadis bagi tujuan menarik perhatian hati dan mengerunkannya dan ini merupakan kaedah yang biasa digunapakai oleh ulama-ulama yang lain dalam menulis kitab mereka. Perkara ini dapat dibuktikan dalam syarahannya diakhir kitab fadhilat salat.Beliau berpegang kepada pendapat jumur ulama terhadap hadis dhaif iaitu dibenarkan mengamalkannya bagi tujuan kelebihan amal yang membangkitkan semangat dan kekuatan orang islam mengamalkan agama dan mengerunkan orang islam dari meninggalkan amalan agama. 

Sungguhpun hadis yang dimasukan dalam kitab ini dhaif beliau tidak alpa dari menjelaskan status hadis itu dhaif samada dari segi matan mahupun sanad yang mana kita boleh lihat di bawah matan hadis berbahasa Arab cuma penterjemah buku beliau ini tidak menterjemahkan syarahan status hadis tersebut atas sebab yang tidak dapat diketahui.Beberapa ulama  dalam kajian mereka atau komentar mereka terhadap kitab Fadhail a’amal ini menyatakan Maulana rahimahullah ketika menyusun kitab FA dengan merujuk hadis-hadis kepada 4 sumber berikut:

[a] Kitab hadis yang enam (al-Bukhari, Muslim, Abu Daud, al-Tirmizi, al-Nasai & Ibn

Majah)
[b] Kitab al-Targhib wa al-Tarhib oleh al-Munziri[c] Kitab Majma' al-Zawa'id oleh al-

Haitsami
[d] Kitab Jami' al-Shagheir oleh al-Suyuti.

Di dalam kitab fadhail a’amal memang terdapat hadis-hadis dhaif di mana:
[a] Maulana rahimahullah berpegang kepada pendapat jumhur yang membolehkan penggunaan hadis dhaif untuk Fadhail Amal.
[b] Darjat hadis dirujuk beliau kepada apa yang dinilai oleh tokoh-tokoh sepertimana dalam rujukan di atas.

Sikap yang benar di dalam masalah ini ialah memahami manhaj Maulana Zakaria dalam menyusun Fadhail a’amal. Jika benar ada "banyak" hadis dhaif, maka itu memang merupakan manhaj beliau sebagaimana manhaj kebanyakan tokoh lain.  Jika benar ada hadis maudhu, maka adakah itu satu kesengajaan oleh Maulana ? Saya pasti tidak. Kebanyakan pengkaji kitab ini ada yang berfikiran positif dan ada yang negatif.